Nawiązka postrzegana jest przez większość przedstawicieli doktryny jako środek karny o charakterze penalnym oraz kompensacyjnym. W przeciwieństwie do obowiązku naprawienia szkody wysokość świadczenia zasądzonego tytułem nawiązki nie musi równać się wyrządzonej szkodzie.
Skorzystanie z nawiązki jest niewątpliwe pomocne w procesach, w których ze względu na obowiązujące zasady procesu karnego, określenie wysokości doznanej przez poszkodowanego szkody jest utrudnione bądź niemożliwe. Nie można jednak pominąć faktu, że świadczenie pieniężne zasądzone tytułem nawiązki jest formą pomocy dla poszkodowanego, stąd też coraz częściej prezentowane jest stanowisko wedle którego nawiązka traktowana jest jako środek karny o charakterze kompensacyjnym lub co najmniej mieszanym.
Nawiązka – definicja
Nawiązka to środek karny, który polega na obowiązku zapłacenia kwoty pieniężnej poszkodowanemu. Najczęściej jest stosowany obok kary zasadniczej.
Nawiązka w prawie karnym
Artykuł 47 kodeksu karnego, to podstawowy przepis regulujący orzekanie nawiązki, mówi on o trzech grupach przestępstw, za które zasądzana jest nawiązka:
- przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu, które skutkują ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu
- przestępstwa przeciwko środowisku
- przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu komunikacyjnym
Kiedy sąd orzeka nawiązkę?
Nawiązka może być zasądzana w różnych sprawach. Najczęściej obowiązkiem zapłaty nawiązki zostaje obarczony kierowca, który spowodował wypadek samochodowy. Sądy zasądzają także nawiązki w procesach dotyczących błędów medycznych. Nawiązka stosowana jest wraz z karą zasadniczą, na przykład karą pozbawienia lub ograniczenia wolności. Kwota orzekana tytułem nawiązki jest przekazywana osobie poszkodowanej.
Nawiązka na rzecz poszkodowanego
Jeśli sąd skarze oskarżonego lub umorzy postępowanie, zasądza nawiązkę na rzecz poszkodowanego, obowiązek naprawienia całości lub części szkody lub zadośćuczynienie za straty. W przypadku gdy zasądzona nawiązka na rzecz pokrzywdzonego nie pokrywa całości strat lub zadośćuczynienie nie jest wystarczające, pokrzywdzony może dochodzić swoich roszczeń w postępowaniu cywilnym.
Ile wynosi nawiązka?
Obowiązek zapłaty nawiązki nałożony w procesie karnym może być bardzo dotkliwy dla sprawcy wypadku.
Jaka kwota nawiązki może zostać zasądzona? Nawiązka jako obowiązek naprawienia szkody może wynieść od kilkuset złotych do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Wiele osób zastanawia się – czy osoba, która została zobowiązana do zapłaty nawiązki może domagać się zwrotu od ubezpieczyciela kwoty uiszczonej na rzecz pokrzywdzonego?
Każdy przypadek jest inny.
Jednakże z naszych doświadczeń wynika, że pieniądze udaje się odzyskać, kiedy sprawę od początku prowadzi się wedle ustalonych reguł. Najważniejsze to dobrze rozpoznać sprawę oraz ocenić czy zwrot nawiązki będzie możliwy.
Nawiązka – wykonanie
Wykonanie nawiązki odbywa się na drodze egzekucji sądowej, za pośrednikiem komornika. W przypadku gdy nawiązka została orzeczona na rzecz Skarbu Państwa, postępuje się zgodnie z przepisami o egzekucji administracyjnej
Nawiązka a odszkodowanie
Czym charakteryzuje się nawiązka a czym odszkodowanie? Nawiązka orzekana jest zamiast, a nie obok roszczeń dochodzonych na drodze cywilnej. Nie można zatem dochodzić konkretnej kwoty na drodze postępowania karnego, a następnie tej samej kwoty w postępowaniu cywilnym. Nawiązka jest może zostać użyta tylko w toku postępowania karnego, dlatego po zapadnięciu prawomocnego wyroku, jeśli stosowany wniosek nie został złożony, tracimy szanse na rekompensatę szkód w toki postępowania karnego.
Nawiązka sądowa – przedawnienie
Nawiązka, podobnie jak inne kary regulowane przez kodeks karny, podlega przedawnieniu. Gdy od daty uprawomocnienia się wyroku upłynie 6 lat, nieopłacona nawiązka nie będzie mogła zostać wykonana. Jednakże nie warto liczyć na przedawnienie. Wystarczy bowiem, że w okresie biegu przedawnienia uprawniona osoba wystąpi do sądu lub komornika w celu wyegzekwowania nawiązki. W takim przypadku dojdzie do przerwania biegu przedawnienia a okres 6 lat przedawnienia zacznie biec od początku.
Zdecydowanie warto natomiast uzyskać zwrot wypłaconej osobie poszkodowanej nawiązki od ubezpieczyciela. Więcej o tym można przeczytać w artykule: Zwrot nawiązki z OC.
Sprawdź czy należy Ci się zwrot nawiązki
Chcesz otrzymać bezpłatną ocenę?
Wystarczy, że użyjesz formularza poniżej.
Załącz wyrok, w którym sąd nałożył obowiązek zapłaty lub opisz sytuację swoimi słowami. Możesz załączyć także decyzję zakładu ubezpieczeń (jeżeli posiadasz decyzję ubezpieczyciela).
Gwarantujemy, że błyskawicznie i bezkosztowo uzyskasz odpowiedź!
